Tết Hàn thực cúng gì để bày tỏ sự biết ơn và sự thành kính của gia đình với ông bà tổ tiên? Cùng theo dõi bài viết dưới đây của chúng tôi để biết được cách làm mâm lễ cúng hàn thực chuẩn nhất nhé!
Mục lục
Đôi nét về tết hàn thực
Tết Hàn Thực là thực diễn ra vào 3/3 âm lịch hàng năm, là dịp để con cháu tưởng nhớ công ơn đối với ông bà tổ tiên của mình. Theo nghĩa của chữ Hán thì “Hàn” là lạnh, “thực” là thức ăn lạnh như vậy tết Hàn thực là tết ăn đồ ăn lạnh.
Tết này có nguồn gốc từ Trung Quốc, gắn liền với câu chuyện được truyền nhiều đời về vua Tấn Văn Công và thần tử Giới Tử Thôi.
Tết Hàn thực là tết gì?
Dưới sự giao lưu văn hóa ngày lễ này đã được truyền vào Việt Nam, cứ mùng 3/3 âm lịch hàng năm người Việt cũng tổ chức lễ Hàn Thực nhưng với nét đặc trưng riêng. Điều này được thể hiện rất rõ trong mâm cúng tết Hàn thực của người Việt.
Cúng tết hàn thực gồm những gì?
Trong sách 100 điều cần biết về phong tục Việt Nam, Văn khấn nôm tại nhà (tập văn cúng gia tiên tại nhà) có hướng dẫn rất kỹ về cách chuẩn bị mâm cúng cho tết Hàn thực. Theo những sách này mâm cúng của ngày 3/3 âm lịch sẽ bao gồm Bánh trôi, bánh chay, hương, trầu cau, hoa, quả. Dưới đây chúng tôi sẽ nêu chi tiết cách chuẩn từng món trong mâm cỗ để các bạn tham khảo.
Bánh trôi, bánh chay
Bánh trôi, bánh chay (chè trôi nước) là 2 món không thể thiếu trong mâm cỗ cúng tết Hàn Thực của người Việt. Hai 2 loại bánh này là sản vật từ lúa gạo được dâng lên ông bà tổ tiên để tỏ lòng thành kính biết ơn và như lời cầu mong mưa thuận gió hòa, mùa màng được bội thu. Về số lượng, theo nhà nghiên cứu văn hóa Trịnh Sinh thì trên mân cần có 3 hoặc 5 đĩa bánh trôi và 3 hoặc 5 bát bánh chay.
Tết hàn thực cúng bánh trôi
Bánh trôi có vỏ mềm mịn được làm từ bột nếp nhào kỹ với nước, bên trong có nhân đường phên ngọt thanh. Bánh được luộc trong nước sôi, trải qua “3 chìm, 7 nổi” mới được vớt ra ngâm trong trong nước lạnh. Những đĩa bánh trôi trắng trẻo, mềm thơm, ngọt ngào chứa đựng tinh hoa của đất trời và thể tấm lòng son sắt của con người Việt Nam.
Bánh chay được cũng được làm từ bột nếp, nhưng phần nhân của bánh được làm từ đỗ xanh nấu chín. Những viên bánh trắng tròn sau khi luộc chín được đựng trong bát, chan thêm nước đường gừng thơm ngọt dịu nhẹ.
Hương, hoa, trầu cau, nước
Hương, hoa tươi, trầu cau và nước trắng là những thứ không thể thiếu trong bất cứ lễ cúng nào. Dưới đây là chi tiết cách chọn lựa, sắp xếp và ý nghĩ của từng vật này.
- Hoa tươi: Dâng hoa tươi lên các bị thần, Phật, ông bà tổ tiên là dâng lên những điều tốt đẹp, cầu mong những điều may mắn, suôn sẻ sẽ đến với mình và gia đình. Tuy nhiên không phải loại hoa nào cũng thích hợp để cúng, do đó các bạn nên cân nhắc kỹ trước khi sắp lễ. Trong tết Hàn thực, các bạn có thể dùng hoa hồng hoặc hoa cúc vàng để cúng.
- Trầu cau: Trầu cau là lễ vật không thể thiếu trên bất cứ mâm lễ thờ nào của người Việt. Chúng là nét đẹp trong văn hóa của Việt, là biểu tượng của sự gắn kết, tình nghĩa. Trầu cau các bạn đem rửa sạch và lấy khăn lau khô sau đó bôi một ít vôi lên đầu của lá trầu. Tiếp đến đặt lá trầu lên một chiếc đĩa nhỏ và quả cau để lên trên.
Trầu cau
- Nước sạch: Chén nước cũng là một trong những lễ vật không thể thiếu trên bàn thờ của người Việt. Khi cúng tết Hàn thực cúng vậy, nước thể hiện cho tâm của gia chủ – sự trong sạch, phẳng lặng và thuần khiết.
- Hương: Mỗi nén hương được thắp lên đều ẩn chứa trong đó là những tâm tư, nguyện vọng, là sự mong cầu những ước vọng của người thắp hương đến được với thần linh, tổ tiên… Khi cúng mùng tết hàn thực các bạn thắp 3 nén hương để thể hiện lòng thành của mình với các vị thánh thần linh, trời đất, ông tổ tiên.
Mâm ngũ quả
Mâm ngũ quả không chỉ xuất hiện trong tết nguyên đán mà còn có trong cả mâm lễ của tết Hàn thực. Ngũ quả tượng trưng cho ngũ phúc, may mắn và thị vượng. Khi sắp mâm ngũ quả cho tết hàn thực, tùy vào sở thích của mình mà các bạn chọn 5 loại quả khác nhau để bày.
Một số loại quả gợi cho mâm ngũ quả của bạn:
- Chuối tiêu – xanh – hành mộc
- Nho – Đen – hành thủy
- Roi – đỏ – hành hỏa
- Dưa lê – trắng – hành kim
- Cam – vàng – hành thổ
Mâm ngũ quả
> Xem thêm:
- Cách Làm Chè Trôi Nước Dẻo Thơm Không Bị Cứng
- Tết Hàn thực là gì? Những điều cần biết về tết Hàn thực
Có nên làm bánh trôi ngũ sắc cúng Hàn thực không?
Hiện nay có nhiều gia đình làm bánh trôi, bánh chay với 5 màu sắc để dâng lên ông bà tổ tiên. Song theo các chuyên gia văn hóa, thì không nên làm điều này. Bởi điều này không đúng với truyền thống và tinh thần của tết Hàn thực. Tết Hàn Thực quan trọng nhất là sự thanh tịnh, tinh khiết do đó những đĩa bánh trôi, chè trôi nước với màu sắc sặc sỡ là điều nên tránh.
Bánh trôi, chè trôi nước của tết hàn thực theo đúng truyền thống có màu trắng, tròn đầy thể hiện cho sự thanh khiết. Mặc dù bánh trôi, bánh chay ngũ sắc đẹp mắt, sáng tạo cũng gắn với nhiều ý nghĩa tốt đẹp nhưng nó không đúng với ý nghĩa của ngày tết Hàn thực.
=> Như vậy chúng ta có thể thấy mâm cúng tết Hàn thực đúng với ý nghĩa chỉ nên làm bánh trôi, bánh chay màu trắng thanh khiết, nhẹ nhàng để bày tỏ lòng thành kính.
Có nên làm cỗ mặn trong tết Hàn Thực không?
Trong mâm cúng tết Hàn Thực không được có đồ ăn mặn. Vào tết Hàn Thực cần kiêng sát sinh để cầu mong cho linh hồn của những người thân đã mất có thể dễ dàng siêu thoát.
Không cúng cỗ mặn
Ngoài ra vào ngày tết 3/3 âm lịch các gia đình chúng không cần phải chuẩn bị “mâm cao cỗ đầy” gây tốn kém. Ngày tết này điều quan trọng nhất là thành tâm, thanh tịnh. Chỉ cần bánh trôi, bánh chay và hoa quả tươi dâng lên ông bà tổ tiên là đã thể hiện được lòng thành kính của mình rồi!
Cúng tết hàn thực vào giờ nào?
Tết hàn thực nên cúng vào giờ nào tốt cũng là vấn đề được rất nhiều người quan tâm. Dưới đây là một giờ tốt vào ngày 3/3/2022 âm lịch để các bạn tham khảo.
- Giờ thìn: 7h -9h
- Giờ tỵ: 9-11
- Giờ thân: 15h -17h
Bên cạnh đó thì các bạn cũng nên tránh một số giờ xấu nên tránh như:
- Giờ mão: 5h-7h
- Giờ ngọ: 11h -13h
- Giờ mùi: 13h – 15h
Trên đây chúng tôi đã chia sẻ về cách chuẩn bị mâm cúng tết Hàn Thực chuẩn cũng như giải đáp những câu hỏi liên quan để các bạn. Hy vọng thông qua bài viết các bạn đã có đáp án cho câu hỏi tết hàn thực cúng gì?
