Thực tế trong đời sống hàng ngày, huyền phù rất quen thuộc với chúng ta như cát được khuấy lên trong nước biển, mực tàu, sữa đậu nành, sữa ngô,… Vậy bạn có biết huyền phù là gì? Chúng có đặc điểm như thế nào? Cùng chúng tôi tìm hiểu về huyền phù qua những thông tin chia sẻ ngay sau đây nhé.
Huyền phù là gì?
Theo cách chiết tự từ thì huyền phù có nghĩa là nổi lơ lửng. Trong đó từ phù có nghĩa là nổi còn từ huyền có nghĩa là treo hay đeo lơ lửng. Theo Wikipedia, huyền phù là một hệ gồm pha phân tán là những hạt rắn lơ lửng ở trong môi trường phân tán lỏng (hỗn hợp dị thể); những hạt rắn không tan hoặc khó tan vào trong môi trường phân tán.
Theo Vedantu, huyền phù là một hỗn hợp không đồng nhất trong đó các hạt chất tan, không hòa tan mà vẫn lơ lửng trong toàn bộ môi trường. Nói cách khác, huyền phù là hệ không đồng nhất trong đó chất rắn phân tán trong chất lỏng. Các hạt cấu thành của huyền phù đủ lớn để trọng lực có thể kéo chúng ra khỏi môi trường phân tán.
Các hạt này có thể dễ dàng được tách ra khỏi môi trường phân tán bằng phương pháp lọc. Kích thước của các hạt trong huyền phù lớn hơn ít nhất 100 lần so với các hạt của dung dịch. Một số ví dụ về huyền phù như:
- Cacao nóng: Khi ta khuấy cacao nóng thì các hạt bột cacao sẽ lơ lửng trong nước, sau một khoảng thời gian thì bột cacao sẽ lắng xuống. Nó cũng đúng khi pha bột mì, bột sắn dây,…
- Bột ớt pha trong nước: Cũng tương tự như cacao nóng, bột ớt sẽ lơ lửng trong nước khi khoắng.
- Cát pha trong nước: Cát khi khoắng thì cát sẽ lơ lửng chứ không tan được vào nước.
- Nước phù sa ở sông: Đây là một ví dụ điển hình về huyền phù, các hạt phù sa dưới tác động của dòng chảy sẽ lơ lửng trong nước.
- Sơn nước: Các hạt màu sẽ lơ lửng trong hỗn hợp sơn.
Đặc điểm của huyền phù
Huyền phù có những đặc điểm cơ bản như sau:
- Huyền phù là hỗn hợp không đồng nhất của hai hoặc nhiều chất.
- Các hạt của chất tan không hòa tan trong dung môi vẫn lơ lửng trong dung dịch.
- Kích thước của các hạt huyền phù đủ lớn để có thể nhìn thấy được bằng mắt thường (>100 nanomet).
- Nó cho thấy hiệu ứng Tyndall (hiện tượng tán xạ ánh sáng thường gặp trong các hệ keo) vì kích thước hạt lớn. Nó có nghĩa là các hạt của huyền phù phân tán một chùm ánh sáng đi qua nó và làm cho đường đi của nó có thể nhìn thấy được.
- Huyền phù thường mờ đục do sự hiện diện của các hạt phân tán. Sự tán xạ và hấp thụ ánh sáng của các hạt dẫn đến giảm độ trong suốt, làm cho huyền phù có vẻ đục. Mức độ mờ đục có thể khác nhau (tùy thuộc vào các yếu tố như nồng độ, kích thước hạt).
- Nếu huyền phù không bị xáo trộn, các hạt của nó sẽ lắng xuống, chứng tỏ huyền phù là hỗn hợp không ổn định.
- Các hạt trong huyền phù có thể được tách ra thông qua quá trình lọc.
- Nó không tán xạ ánh sáng khi các hạt lắng xuống vì trong trường hợp này huyền phù bị phá vỡ.
- Huyền phù có thể biểu hiện sự kết tụ hoặc keo tụ hạt, trong đó các hạt phân tán kết hợp với nhau để tạo thành cụm hoặc tập hợp. Sự kết tụ và tạo bông có thể ảnh hưởng đến độ ổn định và hoạt động của huyền phù cũng như ảnh hưởng đến tốc độ lắng.
Thành phần của huyền phù là gì?
Huyền phù gồm có 3 thành phần là: pha hòa tan, pha phân tán cùng với chất hoạt động bề mặt.
- Giai đoạn hòa tan: Pha hòa tan được hình thành từ những hạt chất rắn có trong huyền phù. Chúng không bị hòa tan ở trong môi trường chất lỏng. Khi chất tan càng nhiều thì thời điểm lắng của chúng sẽ càng ngắn và tuổi thọ càng cao.
- Giai đoạn phân tán: Những thành phần của huyền phù sẽ được phân tách bằng các quá trình vật lý như bay hơi, lọc, ly tâm, khử màu. Pha phân tán đặc trưng bởi các phân tử nhỏ hơn, hoạt động linh hoạt hơn. Tuy nhiên, khi tăng độ nhớt thì các chất tan sẽ có xu hướng kết tụ nhiều hơn.
- Chất hoạt động bề mặt: Huyền phù có thể chứa những chất phân tán hoặc chất hoạt động bề mặt nhằm ngăn chặn những hạt của pha rắn lắng xuống. Đồng thời, những chất này được thêm vào để tăng độ hòa tan và giảm bớt tình trạng hư hỏng của các hạt rắn.
Đến đây bạn đã biết huyền phù là gì rồi đúng không nào. Hiện nay huyền phù được tìm thấy trong nhiều ứng dụng trong công sống hàng ngày như dược phẩm, sản xuất sơn, sản phẩm chăm sóc cá nhân, công nghiệp thực phẩm – đồ uống, ảnh,…
